Van Alice en nog wat

Caro Kroon is theatermaker, beeldend kunstenaar en eigenaar van Spoonk. Voor De Reis is ze geen onbekende: tijdens de vorige Reis-editie deed ze al een project in het dorp Nijland. Voor haar project in deze editie duikt ze in de thema’s duurzaamheid en tolerantie. ‘Complex’ is een treffend woord om dit nieuwste Reis-project van Caro te omschrijven. In plaats van één project heeft ze namelijk, min of meer tegelijkertijd, drie projecten uitgevoerd. Dat was niet haar bedoeling, maar een sneeuwbaleffect sinds de start van haar project leidde tot het gelijktijdig samenkomen van deze drie projecten.

Het eerste project was een interventie-tournee langs dorpen en wijken in Smallingerland om met bewoners in gesprek te gaan over tolerantie en duurzaamheid. De locatievoorstelling ‘Van Alice en nog wat’ in het dorp De Veenhoop werd gemaakt in opdracht van het Simmerdeis festival. Ervaringen uit de interventie-tour dienden hiervoor ter inspiratie. Tussen deze twee projecten door kwam aan de ander kant van de wereld nog een derde project tot bloei. In de stad Gobabis in Namibië, de zusterstad van Smallingerland, heeft Caro in opdracht van de gemeente met kunst- en dramaworkshops de fundamenten gelegd voor een daar te ontwikkelen voorstelling in 2017. Caro’s streven was om deze drie projecten, ondanks de grote verschillen in vorm en locatie, toch op zoveel mogelijk fronten met elkaar te verbinden.

Zoals eerder vermeld vormden de thema’s duurzaamheid en tolerantie het uitgangspunt voor Caro haar projecten. Ze wilde meer te weten komen over hoe Friezen en ‘nieuwe’ Friezen, zoals vluchtelingen, over deze thema’s denken, te beginnen in de gemeente Smallingerland. Met haar mobiele Pop-up-Knit Your Paradise theatercaravan pleegt Caro in zo’n tien dorpen in deze gemeente artistieke interventies om zo met bewoners in gesprek te gaan over tolerantie en duurzaamheid in hun directe omgeving.

Caro haar voornaamste doel met deze tour was dat bewoners elkaar op ongedwongen wijze konden ontmoeten om naar elkaars verhalen te luisteren en zo te ontdekken dat ze veel meer met elkaar gemeen hebben dan in eerste instantie gedacht.

‘Het viel me op dat mensen door het breien en gezellig theedrinken makkelijk een gesprek beginnen, dat werkte heel goed’, vertelt Caro.

De drie projecten hebben raakvlakken wanneer het gaat om de thema’s tolerantie en duurzaamheid, maar ze lopen ook in grote mate uiteen. De focus en vorm van elk project is zeer verschillend. Caro heeft geprobeerd deze drie projecten te integreren tot één groter project, maar dat bleek niet haalbaar. ‘Achteraf vind ik dat wel een gemiste kans, ik had graag gezien dat de drie projecten meer bij elkaar waren gekomen en dat de rode draad die gevormd werd door de thema’s tolerantie en duurzaamheid sterker naar voren had kunnen laten komen’, vertelt Caro. Dit had tot gevolg dat haar Reis-traject meer de indruk gaf van drie losse projecten in plaats van drie deelprojecten onder één paraplu. ‘Het caravan traject was echt community art, daar zijn mooie breiwerken ontstaan en verhalen opgehaald. Het breien werkte goed en zorgde voor verbinding tussen groepen’, licht Caro toe. ‘Ik had de verhalen van deze culturele interventies achteraf meer zichtbaar willen maken in de voorstellingen, zoals elementen over vluchtelingen maar ook wat er bijvoorbeeld in De Veenhoop speelt wanneer het gaat over de school’.

Bij het creëren van de voorstelling Van Alice en nog wat worstelde Caro vooral met het feit dat de aanleiding voor de voorstelling niet lag in een concrete vraag of probleem van het dorp. Door het ontbreken van een concreet probleem werd het moeilijk om er echt community theater van te maken. ‘Wat wel erg geholpen heeft is dat de mensen meteen mee wilden doen’. Het dorpsbelang dat de aanvraag bij Simmerdeis had neergelegd vormde uiteindelijk ook mijn kerngroep van tien mensen die actief aan het project wilden meewerken.’ Maar Caro moest dus zelf op zoek gaan naar welke thema’s er in het dorp leefden en welke ze kon verwerken in haar voorstellingen. De leegstaande school bleek het heetste hangijzer te zijn. De school heeft in de voorstelling als speellocatie gediend maar kreeg daarmee in plaats van een inhoudelijke een meer abstracte en artistieke functie. Achteraf geeft Caro aan dat ze de problemen rondom de leegstaande school wel meer in de verhaallijn van de voorstelling had willen verwerken om zo het community art aspect van de voorstelling beter van de grond te kunnen krijgen.

In haar ontwikkeling als maker heeft het Reistraject Caro vooral geholpen een structuur en werkwijze te hanteren voor dit type projecten.

‘Ik ben gewend om dingen intuïtief en beeldgericht te doen.

Maar bij De Reis heb ik een stramien geleerd: je gaat naar een plek, daar is een maatschappelijk probleem en je gaat samen met de bewoners dat probleem aanpakken door hun talenten in te zetten en dat artistiek te vertalen’.

Voor Caro bleken dit belangrijke handvatten om zichzelf minder snel te verliezen in haar enthousiasme. ‘De Reis heeft mij gedwongen om als maker over mezelf na te denken en dingen scherp te krijgen’, licht ze toe. Wanneer Caro terugblikt op dit Reis-traject is haar eerste gedachte dat het stuk voor stuk bijzondere projecten waren. Ongetwijfeld volgen er nog meer community-art projecten voor Caro.