Projectperiode: 2015-2016
Ik Saskia is een door buurtbewoners gespeelde theaterwandeling door de Saskiabuurt in Leeuwarden. Een voorstelling waarin de verhalen van de buurtbewoners centraal staan en waarbij de buurt (letterlijk) in het licht wordt gezet. Artistiek leider Jeanine Niemendal voelde zich direct aangetrokken door de schoonheid van de volkswoningen en de smalle straatjes in deze compacte buurt.
Jeanine maakt een ludieke introductie in de Saskiabuurt. Gewapend met een polaroidcamera en een portret van Saskia van Uylenburgh (aan wie de buurt haar naam dankt) gaat ze langs de deuren met de vraag of de bewoners een selfie met Saskia willen maken. ‘Dat vonden de mensen heel grappig en zo kwam ik bij hen binnen’ vertelt Jeanine. ‘Het was heel leuk om te doen, maar ook arbeidsintensief. In een paar dagen heb ik met zes mensen lange gesprekken gevoerd. Dat is heel waardevol, maar qua tijd niet te doen.’ Een aantal studenten van de docent drama opleiding hebben deze taak vervolgens opgepakt.
Om de maatschappelijke kant van het project te onderzoeken gaat Jeanine dieper in gesprek met bewoners. Daaruit blijkt dat ondanks de intieme opstelling van de woningen er in de buurt weinig sprake is van sociaal verwantschap tussen de bewoners, veelal alleenstaand in de leeftijd 20-35 jaar en 65-plus. Deze twee groepen hebben elk een ander soort relatie met de buurt, de jongeren beschouwen het als tussenstation terwijl de ouderen er al lang wonen en veel sterker verbonden zijn met de plek.
Jeanine wil de mensen in de wijk meer met elkaar verbinden en ervoor zorgen dat de mensen elkaar op een nieuwe manier leren kennen.
‘Ik wilde zowel de buurtbewoners als mensen van buiten kennis laten maken met de buurt, zodat ze het mooie uiterlijk van de buurt en de mensen die hier wonen leren kennen’.
Zo blijkt er veel muzikaal talent in de wijk te zijn, maar men weet dat niet van elkaar. In de repetities voor de theaterwandeling maken ze samen muziek en leren ze elkaar beter kennen. Het project beoogt ook verandering op individueel niveau: Jeanine daagt de bewoners uit om hun creatieve kwaliteiten te tonen en te ontwikkelen. Op deze manier ontdekken ze hun eigen en andermans talenten en kunnen ze zich verwonderen over de kracht van kunst en creativiteit. De bewoners dragen dan ook actief bij aan de artistieke invulling van de theaterwandeling.
Er zijn direct een aantal mensen uit de buurt die aan het project mee willen doen. ‘Maar het heeft toch wel moeite gekost om meer mensen op de been te krijgen’, vertelt Jeanine. ‘Het duurde lang voordat het project echt ging leven, dat gebeurde pas in de laatste paar dagen voor de voorstelling.’
‘Vlak voor de voorstelling ontstaat het gevoel van “we doen dit met z’n allen”, de trots groeit en de buurtbewoners trekken het project meer naar zich toe’.
De scènes voor de theaterwandeling zijn grotendeels geregisseerd door de studenten, met sturing en coaching van Jeanine. De buurtbewoners spelen in de scènes en leveren inhoudelijke input, gevormd door hun persoonlijke verhalen en verhalen uit de buurt. Op de avond van de voorstelling loopt het buurthuis vol met toeschouwers. De straatjes zijn sfeervol verlicht en wanneer de schemering invalt is de theatrale sfeer in het karakteristieke buurtje compleet. De wandeling voert langs scènes die zich afspelen in tuinen, een raamkozijn of een huiskamer. Zo is er een scène waarin een jongeman buiten aan het jammen is op zijn gitaar. Dan verschijnt de buurman, geërgerd, en neemt plaats achter een drumstel in de tuin. Een battle tussen drummer en gitarist is geboren. Een derde bewoner met gitaar maakt het samenspel compleet. De toeschouwers zijn geboeid en aandachtig bij de scènes, maar tijdens het wandelen wordt er gezellig gekletst.
Het buurthuis zit na afloop stampvol. Buurtgenoten gaan met elkaar in gesprek, wisselen ervaringen uit en genieten van een drankje en door buurtbewoners zelf gemaakte hapjes. De sfeer is gezellig en opgewekt: het buurthuis is nog nooit zo vol geweest en voor veel mensen is het de eerste keer dat ze hier binnen zijn. Een passende afsluiting, of zoals een bezoeker het verwoordt: ‘de Saskiabuurt is op een unieke manier onder de aandacht gebracht, boven verwachting en voor herhaling vatbaar!’